1. Xác định rõ mục đích khi tham gia giao dịch phái sinh
Nhà đầu tư có thể sử dụng chứng khoán phái sinh cho mục đích phòng vệ danh mục chứng khoán cơ sở (Hedging) hoặc giao dịch đầu cơ kiếm lời: Long (mua) khi thị trường tăng và Short (bán) khi thị trường giảm. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể sử dụng chiến lược kinh doanh chênh lệnh giá (arbitrage), mua bán đồng thời 2 mã chứng khoán phái sinh ở cùng một thời điểm để kiếm lời khi thị trường có sự chênh lệch giá.
2. Hiểu rõ sự khác biệt giữa chứng khoán phái sinh và chứng khoán cơ sở
STT | Nội dung | Chứng khoán cơ sở | Chứng khoán phái sinh |
1 | Giao dịch bán khống (kiếm lời khi thị trường giảm điểm) | Không thực hiện được, chứng khoán cơ sở chưa được bán khống | Có thể thực hiện bằng cách tham gia vị thế short |
2 | Ký quỹ | Cần đủ 100% tiền và cổ phiếu trước khi thực hiện giao dịch | Chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ nhất định (theo quy định tỷ lệ ký quỹ tối thiểu của VSD hiện tại là 17%) |
3 | Thời gian thanh toán | T + 2: nhà đầu tư chỉ có thể bán cổ phiếu vào chiều ngày T + 2 sau khi mua | T + 0: nhà đầu tư có thể mở vị thế và đóng vị thế ngay trong ngày |
4 | Thời gian giao dịch | 9h00 - 11h30; 13h00 - 15h00 | 8h45 - 11h30; 13h00 - 14h45 |
5 | Phương thức sinh lời | Chênh lệch giá, cổ tức | Chênh lệch giá |
6 | Bước giá | Sàn HSX < 10.000 đồng: 10 đồng; 10.000 - | 0.1 điểm chỉ số 49.950 đồng: 50 đồng; >=50.000 đồng: | 100 đồng. Sàn HNX và Upcom: 100 đồng | 0.1 điểm chỉ số |
7 | Biên độ dao động giá | ± 7% (đối với sàn HOSE) ± 10% (đối với |sàn HNX) ± 15% (đối với sàn UPCOM) |Không giới hạn | ± 7% |
8 | Thời gian sở hữu | Không giới hạn | Ngày đáo hạn hợp đồng |
9 | Số lượng niêm yết, phát hành | Có giới hạn (phụ thuộc vào tổ chức phát hành cổ phiếu) | Không giới hạn (phụ thuộc vào cung cầu) |
10 | Khối lượng giao dịch tối thiểu | 100 cổ phiếu | 1 hợp đồng |
11 | Khối lượng giao dịch tối đa | 500.000 CP/ lệnh đối với sàn HOSE 999.990 CP/ lệnh đối với sàn HNX và Upcom | 500 hợp đồng/lệnh |
12 | Khối lượng nắm giữ tối đa | Không giới hạn, trừ một số trường hợp hạn chế tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài. | Nhà đầu tư cá nhân: 5000 hợp đồng. Nhà đầu tư tổ chức: 10.000 hợp đồng. Nhà đầu tư chuyên nghiệp (tổ chức có tư cách pháp nhân): 20.000 hợp đồng |
3. Ký quỹ và theo dõi tỷ lệ ký quỹ
Trước khi giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần thực hiện ký quỹ tại Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSD). Tại VPS nhà đầu tư có thể chọn chức năng nộp ký quỹ tự động giúp đơn giản hóa quá trình giao dịch.
Sau khi ký quỹ và giao dịch, nhà đầu tư cần theo dõi hai loại tỷ lệ ký quỹ: tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ và tỷ lệ sử dụng tài khoản phái sinh.
Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ
Tỷ lệ sử dụng tài khoản phái sinh = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ròng hợp lệ
Ngoài ra, nhà đầu tư cần quan tâm tới trạng thái tài khoản:
- Mức cảnh báo: Khi vượt quá mức này, nhà đầu tư sẽ được Công ty chứng khoán gọi bổ sung ký quỹ và nhà đầu tư phải nộp thêm ký quỹ hoặc đóng bớt vị thế để tỷ lệ về thấp hơn hoặc bằng mức an toàn.
- Mức xử lý: Tài khoản của nhà đầu tư sẽ bị xử lý đóng vị thế nếu vượt quá mức này.
4. Quản lý vốn
Để quản trị rủi ro trong quá trình đầu tư, nhà đầu tư có thể tham khảo một số phương pháp quản lý vốn sau:
- Giới hạn tổng vốn khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh giúp cho nhà đầu tư “khoanh vùng” rủi ro trước khi giao dịch chứng khoán phái sinh. Điều này ngoài việc hạn chế khoản lỗ tối đa còn có thể giúp nhà đầu tư tự tin hơn khi giao dịch chứng khoán phái sinh.
- Giới hạn khoản lỗ tối đa mỗi lệnh đặt. Ví dụ: giới hạn 1 lệnh lỗ tối đa 3-5% tài khoản giúp nhà đầu tư giới hạn thua lỗ, tránh ảnh hưởng tâm lý do thua lỗ lớn nếu xảy ra.
- Giới hạn khoản lỗ tối đa trong ngày. Ví dụ: giới hạn khoản lỗ tối đa 10% tài khoản trong 1 ngày giúp nhà đầu tư tránh thua lỗ lớn trong ngày gây tác động tiêu cực tới tâm lý giao dịch.
5. Tâm lý giao dịch
- Xác định rõ mục tiêu giao dịch chứng khoán phái sinh phù hợp với từng giai đoạn để có cái nhìn thực tế hơn cũng như tránh chủ quan trong quá trình giao dịch.
- Cần chuẩn bị tâm thái tốt là điều rất quan trọng. Sẵn sàng đón nhận rủi ro giúp chúng ta tự tin hơn khi giao dịch
- Không để cảm xúc tiêu cực (tham lam, nóng vội, sợ hãi…) chi phối các quyết định đầu tư, tạo thói quen không ra quyết định mua bán khi có cảm xúc tiêu cực.
Tham gia đầu tư cùng VPS để nhận được sự hỗ trợ tận tâm từ các chuyên gia hàng đầu ngay hôm nay:
|
Mở tài khoản chứng khoán VPS với kho số đẹp:
