VPS | Phương pháp phân tích cơ bản chứng khoán

Phân tích cơ bản (Fundamental analysis) là phương pháp hữu dụng dùng để định giá giá trị và tiềm năng của doanh nghiệp trong chứng khoán. Phương pháp này được thực hiện bằng cách xem xét và đánh giá các yếu tố và chỉ số phản ánh tình hình kinh doanh, hoạt động sản xuất của doanh nghiệp một cách chính xác nhất. Từ cơ sở đó, ta có thể đưa ra những dự báo về triển vọng phát triển của công ty trong tương lai.

Các khía cạnh như tình hình tài chính, kinh doanh, thị trường, đối thủ cạnh tranh… của doanh nghiệp đều sẽ được đưa vào khai thác và sử dụng trong phân tích cơ bản. 

Các yếu tố này sẽ được chia thành hai cách tiếp cận cơ bản là định lượng (quantitative) và định tính (qualitative).

Phân tích định tính là gì?

Phân tích định tính (qualitative) bao gồm những yếu tố định tính được đánh giá qua quan điểm cá nhân của nhà đầu tư và không được đo lường bằng một đơn vị nào cụ thể. 

Những yếu tố tiêu biểu bao gồm: kỳ vọng phát triển của ngành, mô hình kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, quản trị rủi ro, tầm nhìn và cam kết.

• Kỳ vọng phát triển của ngành bao gồm những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển trong thời gian tới, ví dụ như các chính sách hỗ trợ đến từ chính phủ hay ngành tập trung của doanh nghiệp có triển vọng bùng nổ trong tương lai. 
• Ngoài ra, mô hình kinh doanh của mỗi doanh nghiệp là khác nhau, vì vậy phân tích yếu tố này sẽ giúp nhà đầu tư biết được triển vọng phát triển cũng như lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định đầu tư. 
• Lợi thế cạnh tranh có thể đến từ rất nhiều yếu tố, chẳng hạn như chi phí sản xuất thấp, độ ảnh hưởng của thương hiệu, quy mô của doanh nghiệp, kỹ năng đàm phán và kêu gọi đầu tư của ban lãnh đạo. Một doanh nghiệp đáng tin cậy sẽ biết cách khai thác triệt để lợi thế riêng của họ để hướng tới mở rộng quy mô và phát triển bền vững. 
• Những rủi ro ảnh hưởng đến từ kinh tế vĩ mô hoặc đặc thù ngành sẽ ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến doanh nghiệp theo những cách nhất định. Do đó, doanh nghiệp cần có những phương pháp quản trị rủi ro hợp lý, giúp công ty đứng vững trước những biến động của thị trường. 
• Các doanh nghiệp cần có tầm nhìn trung và dài hạn phù hợp với khả năng của doanh nghiệp và xu hướng ngành. Trong đó, cam kết cùng phát triển với công ty nói chung và các cổ đông nói riêng cũng chính là một yếu tố quan trọng để đánh giá sự tin cậy của ban lãnh đạo.

Phân tích định lượng là gì?

Phân tích định lượng (quantitative) bao gồm những chỉ số tài chính được đề cập trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Những yếu tố này bao gồm doanh thu và lợi nhuận, tài sản và nguồn vốn, dòng tiền và chỉ số giá thị trường. 

• Sự gia tăng trong doanh thu và lợi nhuận, cũng như tỷ lệ sinh lời ROA, ROE, ROIC, biên lợi nhuận ròng, thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) và các thu nhập nên đặc biệt được xem xét. Với các tỷ lệ (%) thích hợp, nhà đầu tư có thể xác định được những cổ phiếu cơ bản có chất lượng cao và khả năng sinh lời ổn định. 
• Tài sản và nguồn vốn bao gồm cấu trúc vốn, phân bổ tài sản, vốn lưu động, tỷ lệ nợ vay, dự trữ tiền mặt và hệ số thanh toán. Dựa trên quy mô vốn và tài sản của doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể xác định sức mạnh cốt lõi của công ty mà họ đang quan tâm. Với những doanh nghiệp, tập đoàn có quy mô vốn lớn, họ có thể tận dụng ưu thế này để trở nên vượt trội hơn so với các đối thủ cùng ngành thông qua việc đầu tư mạnh mẽ, mở rộng quy mô kinh doanh, sản xuất và phát triển sản phẩm. Đây được coi là một trong những cách làm cho giá cổ phiếu của doanh nghiệp tăng trưởng ổn định nhất khi nhận được sự tin tưởng từ các nhà đầu tư.
• Ngoài ra, các yếu tố quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất tài chính của một doanh nghiệp còn bao gồm dòng tiền tự do, chính sách cổ tức, và chi phí vốn (CAPEX). Phân tích sự lưu chuyển của dòng tiền giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về phạm vi hoạt động và kế hoạch đầu tư của doanh nghiệp, từ đó giúp họ lựa chọn cổ phiếu của doanh nghiệp có kế hoạch kinh doanh phù hợp nhất với mục tiêu và chiến lược đầu tư của cá nhân. 
• Chỉ số giá thị trường có thể kể đến chỉ số P/E (tỷ lệ giá/ lợi nhuận) và P/B (tỷ lệ giá/ giá trị ghi sổ). Đây là hai công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư xác định những cổ phiếu của các công ty có tiềm năng nhưng hiện đang được định giá thấp hơn so với giá trị thực của chúng. Thông qua việc sử dụng những chỉ số này, nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định giao dịch hợp lý, mục tiêu là thu được lợi nhuận đáng kể từ việc mua vào những cổ phiếu đầy tiềm năng nhưng vẫn đang ở mức giá thấp so với giá trị thực.